راهبردهایی برای توسعۀ بیمۀ مسئولیت حرفه‌ای حسابداران رسمی در ایران

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری حسابداری، گروه حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علی‌آباد کتول

2 استادیار گروه حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علی آبادکتول (نویسنده مسئول)

3 استادیار گروه حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علی آبادکتول

10.22056/jir.2020.104653

چکیده

هدف: یکی از شاخص‌های‌ توسعه در کشورها، میزان‌ پیشرفت حسابداری و نظارت مالی آن‌هاست. از طرف دیگر، سرمایه‌گذاران یا اعتباردهندگان ممکن‌ است به‌علت قصور‌ حسابرسان متحمل زیان شوند و بیمۀ مسئولیت حرفه‌ای حسابداران رسمی می‎تواند راهکاری مؤثر در جبران خسارت این زیان‎دیدگان ‎باشد؛ ولی این نوع بیمه در ایران توسعه نیافته است و شرکت‎های بیمه از پذیرش ریسک‎های مربوط به آن استقبال نکرده‎اند. لذا بیمۀ مسئولیت حرفه‎ای حسابداران رسمی اهمیت انکارناپذیری در توسعۀ بیمه دارد که در این پژوهش به این امر مهم پرداخته شده است.
روش‌شناسی: برای این منظور، پرسشنامه‎های تحقیق در اختیار جامعۀ حسابداران رسمی و کارشناسان ارشد بیمه (30N=) قرار گرفت و برای تجزیه‎و‎تحلیل داده‎ها از روش دلفی، ماتریسSWOT، فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی (AHP)، روش دیمتل و فرایند تحلیل‌شبکه‎ای (ANP) استفاده شد.
یافته‌ها: نتایج روش دلفی و ماتریسSWOT نشان داد که توسعۀ این بیمه در ایران شش نقطه‌قوت، شش نقطه‌ضعف، شش فرصت و هفت چالش به‌همراه دارد. نتایج فرایند AHP نشان داد که در میان نقاط قوت، انتقال ریسک‎های فعالان حرفۀ حسابداری و حسابرسی؛ در میان نقاط ضعف، ناقص و مبهم‌بودن قوانین و مقررات کنونی مسئولیت حرفه‎ای حسابداران رسمی؛ در میان فرصت‎ها، نیاز جامعه به انواع بیمه‎های جدید در آینده؛ و در میان چالش‎ها، فرهنگ پایین بیمه‌ای در ایران در اولویت اول قرار دارند.
نتیجه‌گیری: درنهایت، نتایج رتبه‎بندی استراتژی‎های توسعۀ بیمۀ مسئولیت حرفه‎ای حسابرسان با فرایند ANP نشان داد که استراتژی تهاجم (توسعۀ بیمۀ مسئولیت حرفه‎ای حسابرسان با توجه به نیازهای آتی جامعه) بهترین استراتژی است.
طبقه‌بندی موضوعی:M41 ، M49، .G32 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Professional Accountability Insurance Strategies for Developing Accountants in Iran

نویسندگان [English]

  • Ali Goli 1
  • Ali Khuzin 2
  • Majid Ashrafi 3
  • Arash Naderian 3
1 Department of Accounting, Aliabad Katoul Branch, Islamic Azad University, Aliabad Katoul, Iran.
2 Corresponding Author, Department of Accounting, Aliabad Katoul Branch, Islamic Azad University, Aliabad Katoul, Iran. (Corresponding Author)
3 Department of Accounting, Aliabad Katoul Branch, Islamic Azad University, Aliabad Katoul, Iran.
چکیده [English]

Objective: Accounting advantage is one of the nations’ development indexes. On the other hand, investors or creditors may lose due to auditors’ ignorance in their tasks and auditors’ liability insurance can play an important role in compensating losers’ loss. But this type of insurance has not been developed in Iran and insurance companies didn’t accept its related risks. Thus formulating and planning auditors’ liability insurance strategies in Iran have undeniable importance to develop this type of insurance which has been investigated in this research.
Methodology:  For this purpose research questionnaires distributed between expert members of Iran’s official auditors society (N=30). Also, for data analyzing Delphi technique, SWOT matrix, Analytical Hierarchy Process (AHP), Dematel technique and Analytical Network Process (ANP) methods were used.
Findings: Results of applying Delphi technique and SWOT matrix indicated that developing auditors’ liability insurance in Iran is faced with 6 strengths, 6 weaknesses, 6 opportunities and 7 threats. Also, results of applying AHP showed between strengths, transferring auditors’ task risk criteria, between weaknesses, the ambiguousness of auditors’ liability laws and regulations criteria, between opportunities, the nations’ future need to new insurance criteria and between threats, the low insurance culture in Iran, are prior. On the other hand, results of Dematel technique stated that in order to develop the auditors liability insurance in Iran, the low insurance culture in Iran has the first priority.
Conclusion:  Finally, results of ordering the development strategies of auditors’ professional liability insurance using ANP showed that the progress strategy (developing auditors’ professional liability insurance notice to the nations’ feature need) is the best strategy.

 JEL Classification: M41, M49,  G32.           
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Auditors’ Professional Liability Insurance
  • Delphi Technique
  • SWOT matrix
  • AHP
  • DEMATEL Technique
  • ANP

مراجع

  1. 1. اسدی، س، البدوی. ا، حسین زاده کاشان، ع. 1396. محاسبه سرمایه الزامی ریسک بازار در مدل توانگری مالی شرکت‌های بیمه. پژوهشنامه بیمه، سال سی و دوم، شمارۀ 3، صص 83 – 102

    1. ارباب سلیمانی، عباس، نفری، محمود، اصول حسابرسی، جلد اول، انتشارات سازمان حسابرسی، چاپ نوزدهم، 1385.
    2. 3.  اسدی قراگوز، س. ارشدی، ع. حاجی، غ. 1396. عوامل اقتصادی- اجتماعی مؤثر بر توسعه بیمه عمر مطالعه مقایسه‌ای بین ایران و کشورهای توسعه‌یافته در طول دوره 1985- 2014 رویکرد گشتاورهای تعمیم‌یافته. پژوهشنامه بیمه. سال سی و دوم، شمارۀ 3، صص 21-40
      1. امانی ، علی ، دوانی ، غلام‌حسین (1390) مجله حسابدار ، شهریور 1390 ، ص 74-77

    5. امیرخسرو، هادی، 1384. بررسی ضرورت ایجاد بیمه مسئولیت حرفه‌ای حسابرسان در ایران. پژوهشنامه بیمه، 1384، سال بیستم، شماره 2، صص 159-172.

    1. 6.  آستین، عبدالله؛ جلالی لواسانی، احسان؛ (1389) ضرورت توجه به بیمه های مهندسی و بررسی دلایل عدم توسعه آن در کشور، مجله تازه های جهان بیمه دوره 1 شماره 2 ص 23-33
    2. باباپور، م. 1391. بررسی امکان‌پذیری برآورد ریسک حسابرسی در محیط‌های حسابرسی کامپیوتری در شرکت­های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، موسسه آموزش عالی غیردولتی غیرانتفاعی کار - دانشکده حسابداری و مدیریت.
    3.  بولو، قاسم، 1382، مسئولیت حسابرسان برای کشف تقلب، مجله حسابرس شماره 20، ص 1-9
    4. تاجدار، سید رسول، (1375)، تخمین تابع تقاضای بیمه عمر در شهر تهران و بررسی علل عدم رشد بیمه عمر در ایران پایان‌نامه کارشناسی ارشد مدیریت. دانشگاه تهران
    5. حاجیها، ز. 1389. تفاوت درک حسابرسان ارشد در دو بخش دولتی و خصوصی، از ارزیابی ریسک‌های حسابرسی در محیط حسابرسی ایران. پژوهشنامه حسابداری مالی و حسابرسی، شماره 7 دوره 2، صص 201-171.
    6. خانی، ع. 1382. بیمه مسئولیت حرفه‌ای حسابداران رسمی. فصلنامه آسیا، شماره 28، صص 38-44.
    7. رحیمیان ،نظام الدین ،تقوی فرد ،محمد تقی ، میرعباسی ، سید جواد ، (1397) ،افشای اهمیت و ریسک دعاوی حقوقی ،دانش حسابرسی ،سال هیجدهم ،شماره 70 ص45-73
      1. روزنامه دنیای اقتصاد ، 1386 ، شماره 4683
      2.  زبردست، اسفندیار، (1389)، کاربرد فرایند تحلیل شبکه‌ای (ANP) در برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای، نشریه هنرهای زیبا – معماری و شهرسازی، شماره 41، صص 79-90،
      3. سبزی، محمود؛ قاسمی، مسعود؛ مختاری، معصومه؛ سبزی، طیبه (1390) بیمه در کشورهای درحال‌توسعه: بهره‌گیری از فرصت‌های موجود در بیمه‌های خرد؛ مجله تازه‌های جهان بیمه مرداد- شماره 158 صفحه - از 37 تا 48
      4. صفری، ز. موسوی کاشی، ز. 1397. رابطه میان اثربخشی فردی حسابرس و خطا در ارزیابی ریسک تقلب. دو فصلنامه حسابداری ارزشی و رفتاری، شماره 6، دوره 3، صص 277-255.
      5. قدیم پور، ج. دستگیر، م. 1395. بررسی تأثیر عوامل ریسک‌ دادخواهی حسابرسان بر حق‌الزحمۀ حسابرسی. پژوهش‌های حسابداری مالی، شماره 8 دوره 4، صص 54-37.
        1. محمودی ،مجتبی ،(1389)، گزارش حسابرسی تداوم فعالیت و دعاوی حقوقی علیه حسابرس ، فصلنامه حسابدار رسمی ، شماره دهم ، تابستان 1389 ،ص79-87
        2. موسوی شیری، م. توکل نیا، ل. شاکری، م.، 1392. بررسی نقش حسابرسی داخلی در مدیریت ریسک بنگاه.  مجله دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت ،دوره 2، شماره 7.صص29-48
        3. مهرگان، محمد رضا 1383 ،پژوهش عملیاتی پیشرفته. انتشارات کتاب دانشگاهی، تهران، چاپ اول.
        4. هومن، حیدرعلی، 1385 ، راهنمای عملی پژوهش کیفی. تهران : سازمان سمت
          1. Castanheira, N., Rodrigues, L. L., & Craig, R. (2009), Factors associated with the adoption of risk-based internal auditing, Managerial Auditing Journal, Vol. 25, pp. 79-98.
          2. Chen, X. Lee, C.W.J. Li, J. (2008). "Government assisted earnings management in China". Journal
          3. Kim, Y.statman, M. (2012). Docorporations invest enough in environmental responsibility? Journal of business Ethics. vol 105 (1), pp: 115_129
          4. Lundgren, C. and Lindgren, L. (2016), A Study on Auditor Liability – In the Light of the BDO-Case, Master Thesis in Business Administration, 30 ECTS, Jönköping University.of Accounting and Public Policy, 27 (3)
    1. Dayson, R.G. 2004. Strategic development and SWOT analysis at university of workwick, european journal of operational research, 152: 631-640.
    2. Frederick J. Fisher, J.D. (2014), TECHNICAL ASPECTS OF PROFESSIONAL LIABILITY CLAIMS, PROFESSIONAL LIABILITY INSURANCE, 1-15.
    3. Jourdain, P. (1994). Les Principes de La responsabilité Civile. 2e édition. Dalloz.
    4. Kathryn, A. B. (2013), Food Product Liability Insurance: Implications for the Marketing of Specialty Crops, The magazine of food, farm, and resource, 28(4).
    1. Lambert, Y. (1995). Droit des assurances. 9e édition. Paris: Dalloz.
    2. Loo, R. (2002), The Delphi method: A powerful tool for strategically management. Policing: An International Journal of Police Strategies & Management, 25(4):762.
    1. Ritchie, B. Khorwatt, E. (2007), The attitude of Libyan auditors to inherent control risk assessment, the British Accounting Review, 39(1): 39-59.
    2. Saaty, Thomas L. (2005). Theory and Applications of the Analytic Network Process: Decision Making with Benefits, Opportunities, Costs and Risks. Pittsburgh, Pennsylvania: RWS Publications. ISBN 1-888603-06-2.
    3. Saaty, Thomas L.; Brady Cillo (2009). The Encyclicon, Volume 2: A Dictionary of Complex Decisions using the Analytic Network Process. Pittsburgh, Pennsylvania: RWS Publications. ISBN 1-888603-09-7.
    4. Sevim, S. Yildiz, B. Dalkilic, N. (2016), Risk Assessment for Accounting Professional Liability Insurance”, Sosyoekonomi, Vol. 24(29), 93-112.
    5.      Tevdello, R.Vanstralen, M. (2008). The effect of audit quality on firm governance. International Journal of Law and Management, Vol. 12 Issue: 2, pp.439-452.
    6. Wen-Rong J. H. Chih-Lung T. Gwo-Hshiung T. Sheng-Kai F. (2011), Combined DEMATEL technique with a novel MCDM model for exploring portfolio selection based on CAPM, Expert Systems with Applications, 38: 16-25.

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار